 |
|
|
|
|
|
| Kun je deze mail niet lezen? |
 |
Reacties gevraagd
In deze e-zine wil ik graag een pleidooi houden voor het elimineren van het woord 'zorg' in het onderwijs. Het induceert processen die niet het beste in kinderen naar boven haalt. Ik wil je graag uitnodigen om op mijn pleidooi te reageren. Dat kan op de website van Drives@School waar het als blog op staat.
Ook gesprekken met ouders kunnen danig onder spanning komen als de 'zorgen' centraal staan. Daarom wil ik graag het event “Waarderende Oudergesprekken. Samen het beste voor het kind.” weer onder de aandacht brengen. Alleen lijkt de datum van 1 mei 2015 niet de meest geschikte te zijn. Als je nu geïnteresseerd bent in dat event, maar op 1 mei niet kan komen, zou ik dat graag willen weten. De kans is groot dat ik een andere datum ga kiezen. Kan je dan ook aangeven wat beter uitkomt? Eind mei / begin juni? Of is het interessant als 'summerschool' in de eerste weken van de zomervakantie? Met een reply op deze mail kan je een antwoord geven op deze vraag. Alvast bedankt!
|
|
Waarom het woord ‘zorg’ uit het onderwijs verbannen moet worden
Inleiding op een pleidooi
Sla de gemiddelde schoolgids er maar op na. Je komt minimaal 30 keer het woord ‘zorg’ tegen. Dat is normaal als het gaat om het ‘verzorgen’ van onderwijs. Het is mooi als het over ‘kwaliteitszorg’ gaat. Het is zelfs lovenswaardig als het om ‘zorgvuldigheid’ gaat. Het is evenwel desastreus in al die andere kreten als Zorgplan, Zorgplicht, Zorgvraag, Zorg-Advies-Team, Zorgarrangement en Zorgleerling.
Dit is een pleidooi om het woord ‘zorg’ in die context volledig te elimineren.
Zorg = probleem
Sowieso heb ik al iets tegen het woord ‘zorg’ omdat het problematiseert waar docenten en leerkrachten tegenaan lopen. Het is exemplarisch voor het ‘deficit-denken’ in het onderwijs, het denken in tekorten, in wat er niet is: er is iets mis met de leerling. Zorgen gaan altijd over afwijkingen van wat als ‘normaal’ wordt gezien. Er ontstaat behoefte aan een diagnose, want wij willen het probleem begrijpen. Het idee dat je het kan verhelpen als je de oorzaak kent, gaat voorbij aan het feit dat mensen daarvoor te complex zijn.
Zorg = probleem + emotie
Wat ‘zorg’ als term bij mij extra rillingen bezorgt, is de emotionele lading die ermee gepaard gaat. Die lading maakt dat problemen heel zwaar worden neergezet. De emotie is natuurlijk volkomen begrijpelijk. Het komt voort uit de passie voor en betrokkenheid bij de kinderen. Je gunt ze het allerbeste. En nergens komen passie en pijn zo dicht bij elkaar als wanneer leerkrachten en docenten zich zorgen gaan maken over een leerling. Helaas werkt die zware lading totaal averechts: het haalt niet het beste in mensen naar boven.
Zorg vergroot het probleem
Wanneer leerkrachten en docenten vanuit zorg naar een kind gaan kijken, bestaat het risico dat zij juist die dingen gaan doen die de problemen alleen maar vergroten. Als je problemen onderzoekt, vindt je meer problemen. Daarbij voelen kinderen heel goed aan hoe er naar hen gekeken wordt en zij gedragen zich naar de verwachtingen die leerkrachten en docenten van hen hebben. Als er een vergrootglas wordt gelegd op je tekortkomingen, ga je alleen maar slechter presteren.
Zorg verstoort de verhoudingen
Als leerkrachten en docenten vervolgens ouders benaderen met hun zorgen, wordt een probleem heel zwaar aangezet. Het kan zijn dat de ouders zich dan eveneens zorgen gaan maken, waardoor zij besmet raken met de probleembenadering en zelf ook handelingsverlegen worden. Of het kan zijn dat zij hun kind in het geheel niet herkennen in het zwaar aangezette probleem. Geregeld is dat het begin van een escalatie waarin ouders en leerkrachten elkaar in toenemende mate niet gaan begrijpen en in een conflict raken.
Zorg maakt afhankelijk
Wanneer leerkrachten en docenten zorgen hebben over een leerling, zien zij eigenlijk iemand die afhankelijk is en geholpen moet worden. Het risico bestaat dat zij dan onbewust de ‘redderrol’ op zich nemen, de verantwoordelijkheid voor het eigen leerproces onthouden en het kind juist afhankelijk maken. Dat is desastreus voor hun ontwikkeling. Redders die kinderen zielig vinden, lopen het risico slachtoffers te maken. Dan wordt een drama gecreëerd waarin niet zelden ouders de rol van dader krijgen. Waar het ook begint, zorg is één van de motoren van de Dramadriehoek.
Een alternatief paradigma
Ik ben voor een ‘zorgvrije’ school waar kinderen zich ‘zorgeloos’ kunnen ontwikkelen. Mijns inziens leidt de term ‘zorg’ in het onderwijs onbedoeld tot processen die kinderen eerder kansen ontnemen dan bieden. Wat is dan het alternatief? In de eerste plaats is het van belang om op een totaal andere manier te kijken naar kinderen. Dat je iets als een probleem ervaart, komt voort uit het feit dat je droom wordt gefrustreerd om het kind op zijn best te ontwikkelen. Dan is het juist zaak om bij je droom te blijven, bij je liefde voor het kind. Een afwijking van de standaard, is vaak geen afwijking in de ontwikkeling, maar een andere manier van leren, kijken, denken en ontwikkelen. Probeer niet het probleem te begrijpen, maar de leerling. Hoe leert die? Hoe neemt die waar? Wanneer is die op zijn best? Wat werkt in diens ontwikkeling tot nu toe?
Waarmee moet ‘zorg’ worden vervangen?
Bovenstaande vragen zijn bijvoorbeeld ‘Potentieelvragen’ waar een ‘Ontwikkel-Advies-Team’ zich over buigt…, of een ‘Leerweg-Advies-Team’… Je wordt uitgenodigd om te kijken, vanuit een ‘Aandachtsplicht’: de plicht om aandacht te geven aan wat groeien kan… Het potentieel dat je ziet en wat werkt om het te laten bloeien, zet je in een ‘Perspectiefplan’… Van daaruit kan je ‘Ontwikkelarrangementen’ aanbieden… Het zijn zomaar wat suggesties.
Ik daag je uit: wat is jouw alternatief?
Wat zou jij voorstellen als alternatieve termen? Ik ben zeer benieuwd. Graag hoor ik ideeën en voorstellen voor kreten die passen bij de potentieel- en progressiegericht benadering van vraagstukken rond leerlingen. Hoewel ik nog aarzelend ben over de alternatieve termen, ben ik zeker van deze manier van denken en onderzoeken om kinderen in het onderwijs te laten schitteren.
Reageren?
Wil je reageren op mijn vraag of dit pleidooi? Dat kan op de website van Drives@School waarop dit als blog staat. Ik kijk uit naar je reactie. In mijn volgende e-zine zal ik de aangedragen suggesties met je delen.
|
|
Event:
“Waarderende oudergesprekken.
Samen het beste voor het kind.”
- Stap zorgeloos gesprekken in met ouders.
- Ontdek samen wat werkt voor hun kind.
- Maak elkaar handelingsbekwaam.
- Laat ouderbetrokkenheid echt werken voor het kind.
Wil jij dat ook? Kom dan op vrijdag 1 mei 2015 naar het event “Waarderende oudergesprekken. Samen het beste voor het kind.” (En laat met een reply weten als deze datum jou niet uitkomt!) Aart Brezet zal je op enthousiaste wijze door een dag loodsen die een prettige mix is van kennis opnemen, training, workshop en ontmoeting. Je gaat naar huis met een naslagwerk waarop je terug kan vallen, een rijke ervaring en nieuwe energie. Je leert:
- Met welke mindset als vanzelf een gelijkwaardige samenwerkingsrelatie ontstaat.
- Hoe je zorgen vertaalt naar wensen en behoeften (in de ontwikkeling van het kind).
- Hoe je tot een gezamenlijk inzicht komt in het potentieel en de mogelijkheden van het kind.
- Wat de principes van Waarderend Onderzoeken zijn, die maken dat het werkt.
- Hoe je de inzichten kan toepassen binnen handelingsgericht werken.
- Welke signalen op spanning, weerstand en negativiteit duiden.
- Hoe je eenvoudig spanning reduceert, weerstand doorbreekt en de lucht klaart.
De locatie van het event is Conferentiecentrum Woudschoten in Zeist. Het begint om 9.30 met de inloop en koffie. We starten om 10.00 uur met het programma. Tussendoor is er een lekkere lunch. Om 16.30 uur wordt het afgesloten waarna onder het genot van een hapje en een drankje kan worden nagepraat.
Wat kost het event?
Het event kost € 299,- inclusief BTW. Na 17 april worden de kosten hoger.
Iedere deelnemer mag één andere deelnemer meenemen voor de meeneemprijs van € 149 inclusief BTW.
|
|
Denk je dat deze e-zine ook voor een ander interessant is? Dan zou het geweldig zijn als je het doormailt. Anderen kunnen zich abonneren via de site www.drivesatschool.nl
|
|
Aart Brezet leert leiders in het onderwijs...
hoe zij negativiteit in hun organisatie kunnen keren door waarderend leiderschap, zodat hun leerkrachten en leerlingen gaan schitteren.
Aart kent uit eigen ervaring in welke positie schoolleiders zitten. Hij is niet alleen coach geweest van diverse schooldirecteuren, leerkrachten en teams; hij heeft het als interim-schoolleider ook daadwerkelijk ondervonden. Gaandeweg heeft Aart de kracht ontdekt van de positieve psychologie. Het is geen ideologie, het is bovenal een praktische invalshoek die werkt! Inmiddels zit het in zijn vezels om steeds die kant van de werkelijkheid te belichten waar mensen het meest gelukkig, energiek en gemotiveerd van worden. Juist daarom gaat het hem aan het hart dat in het onderwijs de aandacht zo vaak uit gaat naar wat er niet is, naar de problemen en onmogelijkheden bij kinderen, ouders, leerkrachten en schoolleiders. Als je weet hoe mooi een school kan schitteren wanneer iedereen aandacht heeft voor potentieel en progressie, dan wil je niets anders dan de vaardigheid daarvoor overbrengen aan de leiders in het onderwijs.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
 |
|
