Binnen ons programma Waarderend Leiderschap in het Onderwijs hebben we net de periode achter de rug waarin we het plan van aanpak met de deelnemers bespreken in een telefonisch coachingsgesprek. Dat zijn altijd mooie gesprekken, omdat iedereen aan de slag wil met iets waar echt een verlangen ligt en dat belangrijk is voor de organisatie. Waar het uitwerken van het plan vooraf nog wel eens een worsteling is, bereiken we in het gesprek altijd veel helderheid en perspectief, wat maakt dat men graag aan de slag gaat. Een van de belangrijkste verhelderingen is daarbij het onderscheid tussen doel en middel.
 
Het begint met een positief doel
Bij de waarderende aanpak begint het altijd met de vraag: waar wil je meer van? Het is belangrijk dat het een positief geformuleerd doel is. Wij noemen dat een ‘wel-doel’. Dat kan bijvoorbeeld een verlangen zijn dat achter een probleem ligt dat je ervaart. Problemen wil men vaak vanaf en worden regelmatig geformuleerd in ‘niet’-termen. Verlangens geven aan waar je naartoe wilt en dat formuleer je in ‘wel’-termen. Zo kan het zijn dat je af wilt van de cultuur waarin mensen over andere mensen praten als ze klachten hebben. Dat kan je dan omzetten in een verlangen naar een veilige leeromgeving voor iedereen in de organisatie, waarin men op een plezierige wijze kan leren van elkaar. Want mensen die klachten hebben, die weten hoe iets beter kan.
 
Soms hebben mensen concrete doelen voor ogen
Wat we daarbij regelmatig tegen komen, is dat mensen al hele concrete verlangens hebben. Zo kan het bijvoorbeeld zijn dat men wil dat het EDI-model of andere methode bij iedereen zichtbaar wordt in de les. Of men wil graag een nieuw registratiesysteem of een nieuwe gesprekkencyclus ontwerpen. Dat zijn concrete doelen, omdat je ze op een bepaald moment kan afvinken: yes, dat hebben we behaald. Iets is ingevoerd, iets wordt uitgevoerd. Het kan heel fijn zijn om zulke doelen voor ogen te hebben en ervoor te gaan. En toch reflecteren wij er kritisch op.
 
Is het dan een doel, of is het een middel?
Natuurlijk kan je het zien als een doel, alleen is het iets dat wij in de waarderende aanpak plaatsen in de Design fase, in het Vormgeven. Het is namelijk een antwoord op de ‘hoe’-vraag. Hoe wil je dat er lesgegeven wordt? Hoe wil je dat er geregistreerd wordt? Hoe wil je dat gesprekken gevoerd worden? In onze ogen zijn het dan middelen. Je zet ze in voor een reden, omdat je iets wilt bereiken. De kritische vragen waarmee wij mensen hierop laten reflecteren, zijn vragen als: “Waar is EDI een oplossing voor?” Of “Waarom is het registratiesysteem belangrijk?” Of “Wat wil je met de gesprekken bereiken?” Dit zijn vragen naar het doel er achter: de bedoeling.

Het gaat om de bedoeling
Je kan natuurlijk denken: lekker belangrijk. Als mensen dat als doel stellen en ze willen dat bereiken, dan is dat toch prima. Zeker. Ze hebben er ongetwijfeld een goede reden voor. Alleen blijkt in de praktijk, dat veel vooraf bedachte oplossingen niet landen, omdat mensen niet zijn meegenomen in het proces wat tot het idee heeft geleid. Het komt voort uit een verborgen verlangen van degene die het tot doel heeft gesteld en voor anderen is het dan vaak niet duidelijk op welke manier het aanhaakt bij hun verlangen. Je ziet dan ook vaak dat er een discussie ontstaat over de middelen en dat er weerstand is in de uitvoering omdat men er zelf niet voor gekozen heeft. Dat is zonde van de energie, want op de bedoelingen vinden we elkaar meestal wel, zeker in het onderwijs. Iedereen vindt het belangrijk dat kinderen leren. Iedereen is doordrongen van het belang van een veilige omgeving daarvoor. Iedereen vindt het logisch dat ook leerkrachten zich daarvoor blijvend mogen ontwikkelen. Over de bedoeling is zelden discussie. Sterker nog, de bedoeling verbindt.
 
Dan komen meer middelen in beeld
Om gevoelens van vertrouwen en verlangen op te roepen, gaan we in de waarderende aanpak altijd op zoek naar een moment van het beste: een hoogtepunt. Stel dat we uit gaan van het middel en we zouden aan leerkrachten vragen naar hun beste les volgens EDI. Dan kijken ze wanneer zij het beste de methode hebben uitgevoerd. Dan ga je voorschriften afvinken en word je ook nog eens geconfronteerd met wat je vergeten bent. Stel dat we uitgaan van de bedoeling en we vragen leerkrachten naar hun meest geweldige les: naar een les waarin de meeste kinderen betrokken waren, hun breinen actief aan het werk gezet werden en door hen fantastisch geleerd werd. Dan komt men met hele andere verhalen. Ten eerste gaat er dan een hele andere energie stromen: men gaat vonken in plaats van vinken. Ten tweede komen er dan ook hele andere inzichten, kwaliteiten en mogelijkheden in beeld die de bedoeling dichterbij brengen. Zo zou je zomaar kunnen ontdekken dat ook voor leerlingen er een onderscheid is tussen het doel van de les en de bedoeling van de les en dat het onderscheid uitmaakt voor de effectiviteit en motivatie in het leren. Kortom: de focus op de bedoeling verbreedt je blik en maakt dat je meer waardevolle ontdekkingen gaat doen dan wanneer je blik vernauwd wordt door de focus op het gekozen middel.
 
Met de bedoeling voor ogen, kan je progressie blijven maken
Een ander mooi aspect van de bedoeling, is dat het zo groots, belangrijk en meeslepend kan zijn, dat je er nooit echt klaar mee bent. Je kan eraan blijven werken, erin blijven leren en erin blijven ontwikkelen zonder dat het verveelt. Als we een concreet doel hebben gehaald (en een middel hebben geïmplementeerd) dan vieren we wellicht een feestje, doch de energie ebt vaak ook snel weg. Als we er echter mee bezig zijn – we zetten de middelen in om de bedoeling te realiseren – dan blijft de energie stromen bij iedere stap die we zetten en we dichterbij komen. Kortom, hou bij je plannen voor ogen waar het je echt om te doen is. Houd de droom levend en je komt met veel meer middelen veel verder.

Wil je reageren op deze blog? Dat kan op de website

Het gaat de goede kant op met de daling van het aantal besmettingen. Dat geeft hoop dat we weer naar de situatie toe kunnen om elkaar vaker in levende lijve te ontmoeten. Tegelijkertijd is het belangrijk om er rekening mee te houden dat niet altijd iedereen aanwezig kan zijn. Daarom hebben we nu geïnvesteerd in materiaal om hybride bijeenkomsten beter van kwaliteit te maken. Met een extra camera die de groep in beeld kan brengen en een microfoon die het geluid van de groep registreert, wordt het voor thuiszitters een veel fijnere beleving.
 
Voor de open inschrijvingsprogramma’s die in januari starten, zijn we op deze wijze dan ook voorbereid op iedere situatie. In deze tijd is het juist belangrijk dat alles zo veel mogelijk door kan gaan. Dus schrijf je in als je jezelf wilt ontwikkelen tot Waarderend Leider in het onderwijs.
 
Als je eerst nog behoefte hebt aan meer inspiratie, dan ben je van harte welkom bij een van onze online workshops. Op maandag 23 november van 14.00 tot 16.00 verzorgt Andrea de workshop: “Minder hard werken, meer resultaat: het effect van Waarderend Leiderschap op werkdruk”. Je kunt je aanmelden via deze link.
 
Op dinsdag 12 januari van 14.00 tot 16.00 verzorgt Aart de Workshop “Waarderend Leiderschap: het behouden en ontwikkelen van leerkrachten ten tijde van lerarentekort”. Daarvoor kun je je aanmelden via deze link.

En nu is het ook los te bestellen in onze webshop. De prijs van € 14,94 is inclusief bezorgkosten. Daarbij krijg je 12,5 % korting als je er meer dan 1 aanschaft, bijvoorbeeld voor je collega’s in het managementteam. Vanaf 6 exemplaren krijg je zelfs 25% korting, bijvoorbeeld als je er een aan elke directeur in je stichting wilt geven.

Agenda

Workshops

• Online Workshop “Minder hard werken, meer resultaat: het effect van Waarderend Leiderschap op werkdruk.” Maandag 23 november 2020 van 14.00 tot 16.00 uur. Klik hier voor meer informatie.
• Online Workshop "Waarderend Leiderschap: het behouden en ontwikkelen van leerkrachten ten tijde van lerarentekort". Dinsdag 12 januari 2021 van 14:00 tot 16:00 uur. Klik hier voor meer informatie.

Programma Waarderend Leiderschap in het Onderwijs schooljaar 2020-2021

• Regio Midden Nederland > Start Donderdag 14 januari 2021: Kontakt der Kontinenten in Soesterberg
  
• Regio Midden Nederland > Start Vrijdag 22 januari 2021: Kontakt der Kontinenten in Soesterberg
  

Meer informatie vind je in de brochure en op het inschrijfformulier.

Tevens kun je informatie aanvragen over Waarderend Teamwerk op basis van drijfveren

en over het schoolprogramma over Waarderende gesprekken met ouders en kinderen.

Het programma Waarderend Leiderschap in het Onderwijs is opgenomen in het gecertificeerde aanbod van het Schoolleidersregister voor herregistratie

Denk je dat deze e-zine ook voor een ander interessant is? Dan zou het geweldig zijn als je het doormailt. Anderen kunnen zich abonneren via de site www.drivesatschool.nl

Aart Brezet en Andrea van de Rozenberg leren leiders in het onderwijs...
hoe zij negativiteit in hun organisatie kunnen keren door waarderend leiderschap, zodat hun leerkrachten en leerlingen gaan schitteren.

Aart en Andrea kennen uit eigen ervaring in welke positie schoolleiders zitten. Aart is niet alleen coach geweest van diverse schooldirecteuren, leerkrachten en teams; hij heeft het als interim-schoolleider ook daadwerkelijk ondervonden. Gaandeweg heeft Aart de kracht ontdekt van de positieve psychologie. Het is geen ideologie, het is bovenal een praktische invalshoek die werkt! Andrea is leerkracht, bouwcoördinator en adjunct directeur geweest. Daarin heeft zij ervaren hoe belangrijk het is voor leerlingen en medewerkers om aandacht te hebben voor hun kwaliteiten en succeservaringen. Zij heeft zelf het programma Waarderend Leiderschap in het onderwijs doorlopen en dat heeft bij haar het vuur voor de waarderende aanpak aangestoken.

Inmiddels zit het bij Aart en Andrea in hun vezels om steeds die kant van de werkelijkheid te belichten waar mensen het meest gelukkig, energiek en gemotiveerd van worden. Juist daarom gaat het hen aan het hart dat in het onderwijs de aandacht zo vaak uit gaat naar wat er niet is, naar de problemen en onmogelijkheden bij kinderen, ouders, leerkrachten en schoolleiders. Als je weet hoe mooi een school kan schitteren wanneer iedereen aandacht heeft voor potentieel en progressie, dan wil je niets anders dan de vaardigheid daarvoor overbrengen aan de leiders in het onderwijs.

Van der Valk Boumanweg 15 - 2352 JA Leiderdorp - Tel: 06-24529318
Bezoekadres: Frambozenweg 1 - 2321 KA Leiden - Tel: 071-5730634

website | | |

Privacyverklaring Drives@School