Waar letten we dan wel op?
Bij waarderende klassenbezoeken maak je aantekeningen over mooie momenten en sterke staaltjes in de les. We zijn vooral geïnteresseerd in wat er te zien is dat werkt. Daarnaast zijn we nieuwsgierig naar de keuzes die leerkrachten maken, vanuit de premisse dat zij daar ongetwijfeld goede redenen voor hebben. Bij de nabespreking vragen wij daarbij eerst naar wat zij zelf sterk vonden aan hun les. Als dat is uitgediept zijn we benieuwd naar hun eigen wensen om nog zaken te verbeteren. Meestal is dan alles besproken wat jij ook gezien hebt, wat veel vertrouwen geeft in het ontwikkelpotentieel van je leerkrachten. Toch kan ook deze waarderende insteek nog spanning oproepen tijdens de lesobservatie, zo merkte de cursist uit de inleiding, als de eerste stap wordt overgeslagen.
Begin bij de behoefte van de leerkracht
Want wat essentieel is bij de waarderende aanpak, is dat het verlangen van de ander centraal staat. Waar wil die meer van? Bij een klassenbezoek vertalen we dat in de startvraag: “Waar wil je dat ik in deze les in het bijzonder naar kijk en op let?” Eventueel kan je nog doorvragen: “En waarom is dat voor jou belangrijk?” Op deze wijze komt het klassenbezoek in het teken te staan van de behoefte van de leerkracht zelf. Het mooie van de vraag is daarbij dat het focus geeft. Meestal gaan leerkrachten er zelf nadrukkelijk op letten in hun les, waardoor zij eerder het beste van zichzelf laten zien op dat vlak. Omdat hun behoefte centraal staat, wordt de spanning ook gereduceerd tot het niveau dat juist helpt om te presteren. De leerkracht heeft namelijk verwoord wat deze graag wil laten zien. Daarom is het ook aan te bevelen om bij het plannen van het klassenbezoek te vragen: welke les wil jij mij het liefste laten zien? Met deze vragen creëer je de kansen voor je leerkrachten om zich van hun beste kant te laten zien en er tegelijkertijd wat van te leren. Als meten beïnvloeden is, dan wil je vooral dat het bijdraagt aan hun zelfvertrouwen.
Dat reduceert ook jouw spanning
De behoefte van de leerkracht centraal stellen heeft een bijkomend voordeel, kwam ik achter bij een ander intervisiemoment. Daar sprak ik een orthopedagoog die klassenbezoeken moest gaan doen en daar tegenop zag. De gedachte alleen al riep spanning bij haar op. Zij vroeg zich af: wie ben ik om daar te komen kijken en iets van de les van de docent te vinden? Al doorvragende bleek dat haar coaching juist zeer gewaardeerd wordt door hen. Alleen is dat in de omstandigheid dat zij bij haar binnenlopen met een eigen vraagstuk. Omdat zij dat uit eigen behoefte doen, wordt haar coaching als legitiem ervaren. En dat is nu precies wat de startvraag doet voor jou: het legitimeert jouw observatie en feedback. Dat maakt dat het ook een stuk minder spannend wordt voor jou.
Daar willen zij meer van!
Onze ervaring is dat deze radicaal andere aanpak van klassenbezoeken zeer gewaardeerd wordt. Een van onze cursisten vertelde eens dat na een paar bezoeken er leerkrachten haar directiekamer binnenkwamen met de vraag: “Wanneer kom je eens bij mij kijken?” Blijkbaar hadden collega’s enthousiaste verhalen verteld, wat bij andere collega’s verlangens opriep. Hoe gaaf is dat? Dat je zo in een behoefte voorziet dat leerkrachten en docenten niets liever willen dan jouw aanwezigheid in de klas!
|
